PDF
Published
2023-12-31
Issue
Vol. 3 No. 1 (2023): 3rd International Conference on Design, Research and Development (RDCONF 2023)
Section
Articles
License
Copyright (c) 2023 Orclever Proceedings of Research and Development
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
How to Cite
Yatak Cidar Kalınlığının Eksenel Boşluk Üzerine Etkisi
Mücahit Çevik
Teknorot Otomotiv
https://orcid.org/0009-0000-0876-6287
Mustafa Ata Afyon
Teknorot Otomotiv
Özer Akman
Teknorot Otomotiv
https://orcid.org/0009-0004-0327-7475
DOI: https://doi.org/10.56038/oprd.v3i1.342
Keywords: Bilyalı Pim, Yatak, Eksenel Boşluk, Cidar Kalınlığı
Abstract
Taşıtlarda sürüş konforunun ve güvenliğinin sağlanması için ön düzen ve süspansiyon bileşenlerinin belirli bir uyum içinde çalışması gerekmektedir. Bileşenlerin kusursuz çalışabilmesi için bir çok farklı tipte küresel mafsal kullanılmaktadır. Bu mafsallardan birtanesi de rotillerdir. Rotiller temel olarak üç ana parçadan oluşmaktadır. Bu üç ana parçadan biri yataklama görevi yapan POM (polioksimetilen) malzemeden imal edilmiş yatak parçasıdır. Yataklar bilyalı pim ve gövde arasındaki sürtünme katsayısını azaltarak parçaların daha sessiz çalışmalarını ve salınım hareketlerini daha kolay gerçekleştirmelerini sağlarlar. Yataklar boşluksuz olarak ve bazı durumlarda belirli sıkılık oranında birleştirilerek ilgili sisteme montajları yapılır.Bu sıkılık durumu fazla ya da az oluğu durumlarda ise yüksek moment değerlerine veya eksenel boşluklara sebebiyet vererek taşıt konforunu olumsuz etkiler. Eksenel boşluk yataklarda meydana gelen elastik ve plastik defarmosyonlar sonucu bilyalı pim ile yatak arasındaki mesafe olarak tanımlanır. Eksenel boşluk oluşumu sıkılık durumu fazla ya da az oluğu durumlarda gerçekleşeceği gibi yatak geometrilerinden kaynaklı ölçülerdende gerçekleşebilmektedir. Bu çalışmada 5000 N'luk tam değişken eksenel çeki-bası yükü altında yatak geometrisinde yer alan 3 farklı cidar kalınlıklarına sahip yatak kullanılmıştır. Yatak parçasının geometrik özellikleri değiştirilirken, yatak iç cidarı sabit tutulup dış yüzeyden ölçü değişimi yapılmıştır. Gövde parçası için yatak ile gövdenin birleştiği alanı yatak dış cidarında meydana gelen değişim kadar ofset yapılmıştır ve sıvama kapağı ile rotil geometrik özellikleri sabit tutulmuştur. Çalışmada sonlu elemanlar metodu kullanılmıştır. Yatağa 5000 N yük altında 11 tekrarlı çeki-bası yükü uygulanarak eksenel boşluk testi uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde yatak cidar kalınlığındaki değişimin eksenel boşluğu etkilediği görülmüştür.
References
K.T. Gürsel, S. Çakır Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 17(3) (2011) 143.
Kırlı, O. 2009. Yönlendirme Sistemlerinin Yataklarında Kullanılan Acetal/Polyoxymethylene (POM) Malzemesinin Farklı Sıcaklarda, Bası Yükü Altında Mekanik Özelliklerinin Değişiminin Deneysel ve Sayısal Simülasyonu, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi.
ANSYS Contact Technology Guide
M.A. AFYON, H. ŞAHİN: Aşık Çıkma Güvenlik Kanalının aşık Çıkma Kuvvetine Etkisi. International Symposium On Automotive Science and Technology. 2023; 8; 7-8
